“ Κερδίζεις δύναμη, κουράγιο και αυτοπεποίθηση με κάθε εμπειρία στην οποία σταματάς να δεις τον φόβο κατάματα.
Μπορείς να πεις στον εαυτό σου : «Έζησα αυτή τη φρίκη και έχω τη δύναμη να αντιμετωπίσω το επόμενο πράγμα που θα έρθει στο δρόμο μου.»
Πρέπει να κάνεις αυτό που νομίζεις ότι δεν μπορείς να κάνεις. “
– Eleanor Roosevel
Η οδηγία «να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου» συχνά συνοψίζεται σε κοινοτοπίες όπως : “Το να κάνεις τρομακτικά πράγματα σε βοηθά να αναπτυχθείς!”, “Η μαγεία συμβαίνει έξω από τη ζώνη της άνεσής σας! “. Και επειδή ο φόβος εξυπηρετεί έναν πραγματικό και σημαντικό σκοπό – να μας κρατά μακριά από τον κίνδυνο – η οδηγία να τρομάξουμε επίτηδες τον εαυτό μας δεν φαντάζει θελκτική.
Γιατί λοιπόν είναι σημαντικό να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου;
Στο βιβλίο When Things Fall Apart, περιγράφεται η ιστορία ενός νεαρού πολεμιστή που μαθαίνει να νικάει τον φόβο ρωτώντας τον ίδιο τον φόβο πώς μπορεί να το καταφέρει. Ο φόβος της λέει:
” Τα όπλα μου είναι ότι μιλάω γρήγορα και σε καθοδηγώ να κάνεις ό,τι σου πω. Αν δεν κάνεις αυτό που σου λέω, δεν έχω δύναμη. Μπορείς να με ακούσεις ή ακόμη και να πειστείς από εμένα. Αλλά αν δεν κάνεις αυτό που σου λέω, δεν έχω καμία δύναμη.”
Με άλλα λόγια, ο φόβος είναι ένας “νταής”. Σου λέει τι να κάνεις, και όταν το υπακούς, αποκτά δύναμη. Ωστόσο, όταν αναγνωρίζεις αυτό που σου λέει ο φόβος αλλά κάνεις το αντίθετο, χτίζεις θάρρος.
“Ένα άτομο αναπτύσσει θάρρος κάνοντας θαρραλέες πράξεις.” – Αριστοτέλης
Αλλά πώς μπορείτε να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για μια «αποτελεσματική προοπτική» για αρχή, ώστε ο σφόνδυλος να περιστρέφεται όπως θέλετε;
Σκεφτείτε το χειρότερο σενάριο
Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί; Είναι μια προσέγγιση που προτιμάται από καιρό από τους ψυχολόγους της συμπεριφοράς. Στο μπεστ σέλερ Feel the Fear and Do It Anyway, η Δρ. Susan Jeffers συνιστά να σκεφτείτε το σενάριο που φοβάστε περισσότερο, ώστε να μπορείτε στη συνέχεια να σκεφτείτε πώς θα το αντιμετωπίσετε στην περίπτωση που αυτό πραγματοποιηθεί. Ο φόβος δεν εξαφανίζεται ποτέ, ούτε πρέπει, αλλά η αντιμετώπισή του είναι αποτελεί κινητήριο μοχλό και μέσο προσωπικής εξέλιξης, μάθησης και υψηλών επιδόσεων .
Πώς να αντιμετωπίσετε (και να ξεπεράσετε) τους φόβους σας
Η πιο αποτελεσματική, επιστημονική προσέγγιση για την εξάλειψη του φόβου είναι να εκθέτετε συστηματικά τον εαυτό σας σε αυτό που σας φοβίζει, χτίζοντας την ανθεκτικότητά σας σε αυτόν. «Η έκθεση είναι ο πιο επιτυχημένος τρόπος αντιμετώπισης των φοβιών, των αγχωδών διαταραχών και των καθημερινών φόβων κάθε είδους», λέει ο νευροεπιστήμονας Philippe Goldin. «Η επανειλημμένη έκθεση του εαυτού μας σε αυτό που φοβόμαστε – ιδανικά με θετικό τρόπο – μειώνει σταδιακά τη φυσιολογική απόκριση του φόβου μέχρι να εξαφανιστεί ή τουλάχιστον να είναι διαχειρίσιμη».
Η διαρκής αποφυγή του κινδύνου δεν είναι ασφαλέστερη μακροπρόθεσμα από την άμεση έκθεση σε ό,τι μας φοβίζει.
Σχετική έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με κλειστοφοβία που υποβλήθηκαν σε θεραπεία, με Θεραπεία Έκθεσης έδειξε ότι το 79 τοις εκατό βελτιώθηκε σε κλινικά σημαντικό βαθμό, έναντι 18 τοις εκατό στην ομάδα ελέγχου. Ένα άλλο πείραμα έδειξε κλινικές και στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις μεταξύ των συμμετεχόντων που έλαβαν Θεραπεία Έκθεσης στη θεραπεία της αραχνοφοβίας.
Ο φόβος μας μπορεί να μας κάνει να πράξουμε το αντίθετο από αυτό που είναι καλύτερο για την ευημερία μας. Όπως συμβαίνει με το άγχος και άλλα «αρνητικά» συναισθήματα, ένα ορισμένο ποσό φόβου είναι υγιές, ακόμη και ευεργετικό. Η αποφυγή είναι η φυσική απάντηση στον φόβο, αλλά δεν είναι αυτή που λειτουργεί.
Όσο περισσότερο ενδίδεις στον φόβο, τόσο περισσότερη δύναμη του δίνεις. Ευτυχώς, το αντίστροφο είναι αλήθεια – όσο περισσότερο αντιμετωπίζεις τον φόβο, τόσο περισσότερο έλεγχο έχουμε πάνω του. Μόλις το καταλάβουμε αυτό, μπορούμε να εκτεθούμε συστηματικά σε πράγματα που μας τρομάζουν και με αυτόν τον τρόπο να βελτιώσουμε τη ζωή μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Chödrön, P. (2007). The places that scare you: A guide to fearlessness in difficult times. Shambhala Publications.
- Ibrahim, K., & Vidovich, M. I. (2021). Do One Thing Every Day That Scares You. Case Reports, 3(2), 345-346.
