Ενσυνειδητότητα – Τι είναι
Σε αυτό το απόσπασμα της Ελίζαμπεθ Γκίλμπερτ, συνοψίζεται η έννοια της ενσυνειδητότητας με αρκετά κατανοητό τρόπο. Είναι η τέχνη της εκπαίδευσης του μυαλού που στοχεύει στη συνειδητή παρατήρηση των σκέψεων και των συναισθημάτων μας στο παρόν, την ώρα που τα βιώνουμε.
Ο σχηματισμός αυτού του “μηχανισμού” γίνεται σταδιακά, ενώ σε δεύτερο επίπεδο μπορεί να οδηγήσει στον συνειδητό έλεγχο, πέραν της σκέψης μας, και της συμπεριφοράς μας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η φαινομενικά απλή πράξη της ενσυνειδητότητας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπτώσεων που μπορούν να προκαλέσουν το άγχος, το στρες και η κατάθλιψη.
Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) βασίζεται εν ολίγοις στην εστίαση της προσοχής μας στο παρόν. Η έρευνα που αφορά τα χαρακτηριστικά, τις εφαρμογές και την εστίαση της προσοχής μας έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Στην πραγματικότητα, η προσοχή είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της ψυχολογικής έρευνας. Ωστόσο, λόγω της ταχύτητας με την οποία η εστίαση της προσοχής έχει “αφαιρεθεί” από το παραδοσιακό βουδιστικό περιβάλλον του διαλογισμού και αρχίζει να ενσωματώνεται από τους δυτικούς ψυχολογικούς και ιατρικούς κλάδους, η ανησυχία είναι αναπόφευκτη. Μία τέτοια ανησυχία είναι εάν η ποιότητα των εμπειρικών στοιχείων που έχουν συλλεχθεί, ταιριάζει με τις πολυάριθμες αξιώσεις που αποδίδονται σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τη χρησιμότητα των παρεμβάσεων της ενσυνειδητότητας. Κρίνεται, λοιπόν, καίρια η ανάγκη διεξαγωγής πιο μεθοδολογικά ισχυρών εμπειρικών αξιολογήσεων προκειμένου να εδραιώσουν την επιστημονική κατανόηση της ενσυνειδητότητας.
Παρ ‘όλα αυτά, η γενική συναίνεση μεταξύ των ψυχολόγων είναι ότι όταν ασκείται σωστά είναι ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εργαλείο για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας και της ψυχολογικής ευημερίας. Επιπλέον, τα ευρήματα από την εμπειρική μελέτη της προσοχής φαίνεται να υποδηλώνουν ότι υπάρχουν πτυχές της ανθρώπινης συνείδησης – ιδιαίτερα εκείνες που περιλαμβάνουν τον «εαυτό» που παρατηρεί τον «εαυτό» στο «εδώ και τώρα».
