Τι είναι η Προσωπικότητα;

Η προσωπικότητα είναι αυτό που κάνει τον καθένα μας μοναδικό. Είναι το σύνολο των τρόπων με τους οποίους σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και συμπεριφερόμαστε, τόσο προς τους άλλους όσο και προς τον εαυτό μας. Ο χαρακτήρας μας αρχίζει να διαμορφώνεται από τα πρώτα μας χρόνια, με τις πρώτες εμπειρίες και τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός μας να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Ωστόσο, η προσωπικότητα δεν είναι κάτι στατικό. Ως ενήλικες, μπορούμε να επιλέξουμε να δουλέψουμε με τον εαυτό μας και να επιδιώξουμε την αλλαγή.

Διαταραχές Προσωπικότητας: Όταν τα μοτίβα γίνονται δυσλειτουργικά

Σε άτομα με διαταραχή προσωπικότητας, τα χαρακτηριστικά που ορίζουν τον χαρακτήρα τους είναι τόσο δυσλειτουργικά και άκαμπτα, που πλήττουν σημαντικά τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και την καθημερινότητά τους. Τα μοτίβα σκέψης, συναισθημάτων και συμπεριφοράς είναι επιβλαβή προς τους ίδιους αλλά και προς τους γύρω τους.

Ένα συχνό φαινόμενο είναι ότι τα άτομα αυτά δεν αντιλαμβάνονται ότι πάσχουν από κάποια διαταραχή. Συνήθως αναζητούν βοήθεια είτε μετά από παρότρυνση τρίτων, είτε όταν εμφανίσουν συμπτώματα κάποιας άλλης διαταραχής, όπως για παράδειγμα την κατάθλιψη. Για αυτόν τον λόγο, ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων με διαταραχές προσωπικότητας παραμένουν αδιάγνωστοι και χωρίς θεραπεία.

Μορφές Διαταραχών Προσωπικότητας

Σύμφωνα με το ταξινομικό σύστημα DSM-5, έχουν αναγνωριστεί 10 διαταραχές προσωπικότητας. Οι πιο γνωστές είναι:

• Παρανοειδής: Χαρακτηρίζεται από υπερβολική καχυποψία και έλλειψη εμπιστοσύνης.
• Σχιζοειδής: Χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενδιαφέροντος για κοινωνικές σχέσεις και συναισθηματική απάθεια.
• Αντικοινωνική: Χαρακτηρίζεται από παραβίαση δικαιωμάτων των άλλων, χειριστική συμπεριφορά και έλλειψη ενσυναίσθησης.
• Μεταιχμιακή: Χαρακτηρίζεται από έντονη αστάθεια στις σχέσεις, την ταυτότητα και τα συναισθήματα.
• Ναρκισσιστική: Χαρακτηρίζεται από αίσθηση μεγαλείου, ανάγκη για θαυμασμό και έλλειψη ενσυναίσθησης.
• Αποφευκτική: Χαρακτηρίζεται από χρόνια κοινωνική αναστολή και φόβο για την κριτική.
• Ψυχαναγκαστική: Χαρακτηρίζεται από τελειομανία, προσκόλληση σε κανόνες και ανάγκη για έλεγχο.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία για τις διαταραχές προσωπικότητας είναι συνήθως μια μακροχρόνια διαδικασία. Μέσα από τη θεραπευτική σχέση, τα άτομα μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα δυσλειτουργικά τους μοτίβα και να αναπτύσσουν εναλλακτικούς τρόπους σκέψης, αντίληψης και συμπεριφοράς. Σκοπός είναι να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να διαχειριστούν τις παρορμητικές τους αντιδράσεις, να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και να ζήσουν μια πιο λειτουργική και ισορροπημένη ζωή.